Najlepsze książki 2019 roku – podsumowanie podsumowań

Mamy już grudzień, nadszedł więc czas podsumowań roku. Ja proponuję Wam podsumowanie podsumowań – listę list najlepszych książek według najpopularniejszych światowych rankingów.

Rankingi zawsze były dla mnie źródłem tytułów, które dodawałam do listy do przeczytania (ale nie na zasadzie „było w rankingu, więc muszę przeczytać – tam po prostu naprawdę często można znaleźć bardzo dobre książki). Niezbyt patriotycznie, większą wagę przywiązuję do tych zagranicznych rankingów niż rodzimych. I niezbyt sprawiedliwie, bo są to rankingi amerykańskie i angielskie (ale co zrobić, to jedyny język obcy, który umiem). Pomyślałam, że zbiorę wszystkie te, które uważam za wiarygodne, rzetelne i godne zaufania i przedstawię Wam ich podsumowanie (w podzięce można przesyłać bukiety kwiatów, nie krępujcie się).

Rankingi topowych książek 2019 roku

Zacznę od kilku słów wyjaśnienia – nie do końca jest możliwe sprawiedliwe i „prawdziwe” podsumowanie rankingów, które brałam pod uwagę. Powodów jest kilka – niektóre rankingi dzielą się na gatunki (zwykle fikcja, non-fiction, młodzieżowe i dziecięce), podczas gdy inne są ogólne i wrzucają wszystko do jednego wora. Liczba książek na poszczególnych listach się różni. Podobnie „jury”. Dla porządku biorę pod uwagę głównie fikcję, chociaż o pozostałych grupach książek też znajdzie się tu kilka słów.

Wybrałam 6 źródeł list najlepszych tytułów mijającego roku: Time (trzy oddzielne listy), The Guardian (wiele list, dla każdego gatunku jedna), The New York Times, New York Public Library (kilka oddzielnych list), The Washington Post oraz Library Journal (wiele list, dla każdego gatunku jedna).

Dlaczego akurat te? Jak zwykle, to bardzo subiektywny wybór, na pewno nie wyczerpujący, ale mi te konkretne rankingi w przeszłości dawały dobry ogląd na rzeczywiście najlepsze pozycje danych lat. Oczywiście polskich książek nie znajdziemy tu wiele, choć w tym roku mamy swoją reprezentantkę i nie trudno się domyślić, kto to taki 🙂

Kto na podium? 5 najlepszych książek

Miejsca na podium „przyznaję” na podstawie częstotliwości pojawiania się danego tytułu w rankingach. Podaję oficjalne polskie tytuły, lub, jeśli takich nie ma, tytuły po angielsku.

Miejsce 3 ex aequo (po 3 razy):

Lost Children Archive, Valeria Luiselli

Znikająca ziemia, Julia Phillips

Miedziaki, Colson Whitehead

Miejsce 2 (4 razy)

The Topeka School, Ben Lerner

Miejsce 1 (5 razy)

On Earth We’re Briefly Gorgeous, Ocean Vuong

 

Poza tym po dwa razy pojawiły się takie tytuły jak The Testaments, kontynuacja Opowieści podręcznej Margaret Atwood, Girl, Woman, Other nagrodzonej wspólnie z Atwood Nagrodą Bookera Bernardine Evaristo, Red At the Bone Jacqueline Woodson, Night Boat to Tangier Kevina Barry’ego i The Yellow House Sary M. Broom. Na liście amerykańskiego tygodnika Time pojawiła się Olga Tokarczuk z Prowadź swój pług przez kości umarłych.

Wnioski

Wiele z wymienionych tytułów bierze się za bary z problemami społecznymi współczesnego świata – rasizmem, homofobią, imigracją, strachem przed nastającym porządkiem politycznym na świecie. To, że takie książki są pisane, czytane i nagradzane wydaje się odzwierciedlać nasze nastroje, nasze lęki.

„Zwycięska” powieść Oceana Vounga to jedna z tych książek, które walą z kopa w brzuch, łamią serce, połykają i wypluwają, a czytelnicy i tak je uwielbiają – właśnie za ten ogrom emocji. Jest napisana w formie listu do matki, która nie umie czytać. Piszącym jest wietnamski imigrant, zmagający się z prześladowaniem z powodu orientacji seksualnej. Wspomina bolesne dzieciństwo, pisze o trudnej relacji z matką, która używała wobec niego przemocy. Trudny temat i raczej smutny nastrój łączą większość top tytułów zeszłego roku. Powtarza się również motyw traumatycznej przeszłości definiującej życie jednostek, sposobów radzenia sobie z nią.

Ciekawe, jak będą wyglądały rankingi w Polsce. Macie swoich faworytów? Na mnie ogromne wrażenie zrobiła książka Tary Westover Uwolniona. Jak wykształcenie odmieniło moje życie (w oryginale wydana w 2018 roku).